ΨΥΧΟΛΟΓΟΙ ΨΥΧΙΑΤΡΟΙ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΕΣ: ΝΕΑ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑ

Γράφτηκε από τον/την πρωτ.Βασιλείου Κοκολάκη

πρωτ. Βασιλείου Κοκολάκη

(Παρεπόμενα μέ ἀφορμή τήν ἡμερίδα «Θεραπεία ψυχῆς»
πού διεξήχθη στίς 16-2-2014
ἀπό τόν Ἱερό Ναό τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς
στήν αἴθουσα Ἐκδηλώσεων τοῦ Ἀναψυκτηρίου “Da Vinci” )

Εἰσβολή Οὔνων ἤ Ἀζτέκων μᾶς θυμίζει ἡ σφοδρή καί λυσσαλέα ἐπίθεση ψυχολόγων, ψυχιάτρων, ψυχαναλυτῶν καί ψυχοθεραπευτῶν στά σχολεῖα, στίς ἐνορίες, στίς Μητροπόλεις, στίς ὑπηρεσίες, στίς ἑταιρεῖες, στούς ἀθλητικούς συλλόγους, στίς ραδιοτηλεοπτικές ἐκπομπές, μέ σεμινάρια, ἡμερίδες, συνέδρια καί ἐρωτηματολόγια, μέ τήν ἔγκριση ἀρχῶν καί ἐξουσιῶν, διευθύνσεων καί ὑπουργείων.

Δέν μᾶς ἔφθαναν οἱ αἱρέσεις, ἡ μαγεία καί τά ναρκωτικά, τά χρέη, τά χαράτσια, καί οἱ ἀπολύσεις, τώρα ἔχουμε ἄλλους πιό ἐπιτήδειους εἰδικούς νά μᾶς δείξουν τήν ὑγειά μας. Ὅλοι πρέπει νά γίνουμε ψυχασθενεῖς. Μήν τολμήσει καί βρεθεῖ κάποιος ὑγιής, γιατί τότε σίγουρα χρειάζεται ψυχίατρο, ἐπειδή ἀκριβῶς ἔχει πιστέψει πώς... δέν ἔχει τίποτα. Ἄν πάλι τή γλυτώσεις καί πεισθοῦν πώς ὄντως δέν ἔχεις τίποτε, τότε καί πάλι εἶσαι ὑποχρεωμένος νά περάσεις ἀπό τά σεμινάριά τους διότι παίρνεις πόντους γιά τήν ἀξιολόγησή σου. «Ἄρρωστε, μήν ρωτᾶς, ἄκου καί μάθε!» εἶναι τό σύνθημα.

Προκύπτουν βεβαίως μεταξύ ἄλλων πολλά ἐρωτήματα:

1) Οἱ «εἰδικοί» μέ ποιά ἐξουσία ¨θεραπεύουν¨ τούς ἀρρώστους πελάτες τους; Πῶς ξέρουμε ὅτι καί ἐκεῖνοι, δηλ. οἱ εἰδικοί, δέν πάσχουν; Πῶς θά ἀφήσω τόν ἑαυτό μου στά χέρια ἑνός ἄλλου ἀρρώστου ἀνθρωπάκου ἀφοῦ ὁ καθένας ἔχει τό ποσοστό συμμετοχῆς του στήν ψυχική μεταπτωτική ἀσθένεια; Πῶς μποροῦν ἑπομένως εἰδικοί σύμβουλοι βασιζόμενοι στίς σχετικές καί ἐπαναπροσδιοριζόμενες μεταπτωτικές ἀνθρώπινες γνώσεις,  νά προσεγγίζουν καί νά θεραπεύουν ψυχασθενεῖς; πῶς τολμοῦν οἱ ψυχίατροι νά θεραπεύουν ἄν οἱ ἴδιοι δέν ἔχουν καθαρισθεῖ ἀπό τά πάθη τους διά τῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας;

2) Εἰδικοί δῆθεν συμβουλάτορες ἀντί ἁδρῶν χρηματικῶν ποσῶν -ὦ τοῦ ἐμπαιγμοῦ-θά λύσουν ὅλα τά ψυχολογικά μας προβλήματα μέ φάρμακα, ἀγωγές, συμβουλές καί λόγια, δίχως προσευχή; Καί βεβαίως αὐτό προτείνεται ἀνοιχτά σέ πολλά σχολεῖα τῆς χώρας μας. Νέα παιδιά μέ χαρά, αὐθορμητισμό καί ζωντάνια, στιγματίζονται ὅτι ἀπό κάτι πάσχουν (κατάθλιψη, βία, ἀπομόνωση, ἐσωστρέφεια...), ὥστε μετά ἀπό εἰδική συμβουλευτική ἀγάπης καθηγητῶν καί γονέων νά παρακολουθοῦνται ἀπό ψυχολόγους.

3) Εἶναι πολύ συχνό καί λυπηρό τό φαινόμενο δυστυχῶς καί ἄνθρωποι μέσα ἀπό τήν Ἐκκλησία ὄχι μόνο οἱ ἴδιοι νά ἔχουν ἀλλά καί νά παροτρύνουν καί τούς ἄλλους νά ἀποκτήσουν εἰδικούς συμβούλους, ἕνα ἐξαίρετο φίλο ψυχολόγο, παιδοψυχίατρο, ψυχίατρο, ψυχαναλυτή, ἀναλόγως μέ τήν κάθε περίπτωση.

Ἡ ἀπολυτοποίηση καί θεοποίηση τῶν ψυχολόγων ἔχει ὡς ἐπακόλουθο νά εἰσβάλλουν π. χ. στά σχολεῖα, μέ τίς σχετικές ἄδειες τῶν Διευθύνσεων, χωρίς οὔτε κἄν βιογραφικό σημείωμα καί ἔγκριση συλλόγου καθηγητῶν, ὅπως ζητεῖται π. χ. γιά εἴσοδο ἱερέων σέ αὐτά γιά κάποια ὁμιλία. Εἶναι ἡ δικαιοσύνη τῆς Νέας Ἐποχῆς;      

4) Ἀλλ᾿ ἐκτός αὐτοῦ, τό ἄλλο κωμικοτραγικό, μά μόνο τραγικό στήν πραγματικότητα, εἶναι ὅτι γίνονται ἐπιμορφωτικά σεμινάρια ψυχιάτρων  πρός ἱερεῖς! Τότε ποῦ πάει ἡ ἱερωσύνη; Ποῦ πάει ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Ἐξανιστάμεθα! Ποιός θά δώσει ἄφεση ἁμαρτιῶν; Ὁ ψυχολόγος ἤ ὁ ψυχοθεραπευτής; Καί μήν πεῖ κανείς πώς μόνο γιά θεραπεία πάει κανείς στόν ψυχίατρο, ὅπως στόν ὀδοντογιατρό. Γιατί τότε θά ρωτήσουμε, ¨τό πνευματικό ὑπόβαθρο ἔχει τόν ἴδιο καθοριστικό ρόλο στήν κατάθλιψη ὅπως καί στόν πονόδοντο;¨

Ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου θεωρεῖται μέ διαφορετικό τρόπο ἀπό τήν Ὀρθόδοξη θεολογία τῶν ἁγίων μας. Ὁ ἄνθρωπος γιά τήν Ἐκκλησία μας εἶναι πλασμένος κατ᾿ εἰκόνα καί καθ᾿ ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ· ὁ σύγχρονος ψυχολόγος ἤ ψυχίατρος πολλές φορές ὅπως λέει καί ὁ γέροντας Παΐσιος οὔτε στήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ πιστεύει οὔτε καί στήν ὕπαρξη τῆς ἴδιας τῆς ψυχῆς, ἡ ὁποία ὡς κτιστό δῶρο τοῦ Θεοῦ ἐνεργοποιεῖται διά τῆς χάρης τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μιλοῦν οἱ σύγχρονοι ψυχαναλυτές γιά ψυχολογία τοῦ συμπεριφορισμοῦ πού δέν ἔχει νά κάνει ἀπαραίτητα μέ ψυχή. Μιλοῦν γιά διαταραχές ἀνεξάρτητα ἀπό τίς ἁμαρτίες. Γιά θεραπεία μακριά ἀπό τίς ἐνοχές. Αὐτοί θά συμβουλέψουν μικρούς καί μεγάλους; Ὅπως εἶπε ἀκόμη καί ὁ π. Βασίλειος Θερμός σέ σχετικό σεμινάριο πρός ἱερεῖς (Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Φανερωμένης Χολαργοῦ 25-2-2014) ¨εἶναι οὐτοπία νά νομίζουμε ὅτι στά σχολεῖα θά μποῦν πιστοί ἐν Χριστῷ ψυχολόγοι καί ψυχίατροι¨. Ἄρα τί τούς θέλουμε; Γιατί νά λέμε παντοῦ καί πάντοτε, ὅπως πολλές φορές τονίζεται στά σεμινάρια τῆς Ἱερᾶς Ἀρχ/πῆς Ἀθηνῶν,  πώς γιά ὅλα χρειάζεται ὁ ἔφηβος ἤ ὁ ἐνήλικας ὑποστήριξη καί ἐνημέρωση ἀπό εἰδικούς;   Ἀκόμη καί γιά τό ξεκαθάρισμα τῶν ὑγιῶν ἱερέων δέν ἀρκεῖ ὁ πνευματικός πού συμμαρτυρεῖ καί ὁ ἐπίσκοπος πού τόν χειροτονεῖ; Γιατί χρειάζεται ὁ ψυχίατρος γιά νά τόν κρίνει; Τόσους αἰῶνες ἡ Ἐκκλησία μας πῶς πορευόταν; Οἱ ψυχολόγοι θά δώσουν τήν ἔγκριση καί τή λύση;

Μήν ξεχνᾶμε ὅτι τό πρῶτο νόσημα τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ ἄγνοια τοῦ Θεοῦ.

5) Γιατί ἀπό τήν Ἐκκλησία μας δέν γίνονται σεμινάρια διδασκαλίας καί ἀναλύσεως τῶν ἀμέτρητων θεοπνεύστων συγγραμμάτων τῶν Ἁγίων Πατέρων μας περί νηπτικῆς θεολογίας καί ψυχολογίας καί ὄχι μόνο; Εἴμαστε ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἤ κομπλάρουμε γιά αὐτό πού εἴμαστε;

Ὅλα τά παραπάνω δέν σημαίνουν πώς κάποιες περιπτώσεις νευρολογικῆς φύσεως δέν θά ἐξετασθοῦν - ἀντιμετωπισθοῦν ἀπό ψυχιάτρους. Ἄλλο τό ἕνα, ἄλλο τό ἄλλο. Δέν καταργοῦμε τήν ψυχιατρική ἐπιστήμη. Ἀλλά ὄχι νά ἔχουμε καί ὁ καθένας τόν προσωπικό του ψυχολόγο!.

Εὐτυχῶς πού ἔγινε καί αὐτή ἡ καταπληκτική ἡμερίδα-καταπέλτης μέ θέμα «Θεραπεία ψυχῆς» ἀπό τόν ἱερό Ναό τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς στίς 16 Φεβρουαρίου, ὅπου ἀκούσθηκε ἐπιτέλους ἡ ὀρθόδοξη τοποθέτηση περί τῆς ἀληθινῆς ψυχικῆς θεραπείας.

Θά ἤθελα ὅμως ταπεινά νά καταθέσω κάποιους προβληματισμούς μου σχετικούς μέ τήν παρέμβαση τοῦ αἰδεσ. πρωτ. Ἀδαμαντίου Αὐγουστίδη - μέ ὅλο τό σεβασμό πού τοῦ ἔχω μιά πού τόν εἶχα καί καθηγητή μου σέ μεταπτυχιακό πρόγραμμα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς - ἐπί τῆς εἰσηγήσεως τοῦ πανοσ. Ἀρχ/τη Σαράντη Σαράντου, τόν ὁποῖο καί κατηγόρησε ἐπανειλημμένως στό λόγο του ὅτι ἀδίκησε πρόσωπα καί πράγματα.

1) Τά σεμινάρια ἀπό ψυχολόγους καί ψυχιάτρους πού ἐπιβλήθησαν στίς ἐνορίες ἐπί τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχ/που Χριστοδούλου, σαφῶς καί θά παρουσιάζονταν  ἔντεχνα καί ὄχι ἀπροκάλυπτα. Φάνηκε δηλ. ὅτι γιά νά κατέχουν οἱ ἱερεῖς μία θέση σέ μονάδες ψυχικῆς ὑγείας ἔπρεπε νά ἔχουν μία εἰδικότερη κατάρτιση ὡς προϋπόθεση. Τί πιό εὔλογο; Σύμφωνα μέ αὐτά πού εἶπε ὁ π. Ἀδαμάντιος, φάνηκε σά νά μᾶς ἔκανε καί χάρη τό Ὑπουργεῖο Ὑγείας πού μπορέσαμε νά ἀξιοποιήσουμε ἐμεῖς (ἡ Ἐκκλησία) τούς ψυχοθεραπευτές καί νά εἶναι μάλιστα καί ἀναγνωρίσιμο τό πιστοποιητικό συμμετοχῆς μας στά σχετικά σεμινάρια. Ποιός ἀδικεῖ ποιόν; Τό σκεπτικό «κάλυψη-ἀπόκρυψη» θυμίζει τό ἠλεκτρονικό φακέλλωμα καί τήν ἀξιολόγηση τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων. Ὅλα γιά τό καλό μας φαίνεται ὅτι γίνονται, γιά ἐξυπηρέτηση, γιά ξεκαθάρισμα, γιά σύλληψη τῶν παραβατῶν, γιά ἀναβάθμιση ὅλων τῶν ὑπηρεσιῶν, γιά μιά δίκαιη κοινωνία. Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια ἤ τό χρυσωμένο χάπι; Μήπως ἡ ἀλήθεια εἶναι ἀκριβῶς τά ἀντίθετα; Πῶς νά πιστέψουμε ὅτι μᾶς ἀγαποῦν; Καί βεβαίως ἡ πραγματικότητα εἶναι ἄλλη καί πολύ θλιβερή. Τό βλέπουμε πλέον σέ συμπολῖτες μας, ὑπαλλήλους καί γιατρούς, καί δέν εἶναι στήν ἀρρωστημένη φαντασία μας: μειώσεις μισθῶν, κατασχέσεις, φυλακίσεις, ἀπολύσεις, διαθεσιμότητα, αὐτοκτονίες...Καί ὅλα πᾶνε καλά! μᾶς λένε.

Ἀλλά ἐκτός αὐτοῦ ἐλλοχεύει πάντα ὁ κίνδυνος συγχύσεως τῶν δύο ρόλων, τοῦ ἐξομολόγου καί τοῦ ψυχαναλυτῆ. Καί γιατί ἐξάλλου νά εἶναι ὑποχρεωτική ἡ συμμετοχή τῶν ἱερέων, ἀπαραιτήτως μάλιστα γιά τή μοριοδότησή τους; Ἄς τά παρακολουθοῦν μόνο ὅσοι ζητοῦν μία θέση σέ μονάδες ψυχικῆς ὑγείας, αὐτοί δηλ. πού πιστεύουν στήν πρόφαση, χωρίς συνέπειες γιά τούς ὑπολοίπους.

Μήν ξεχνᾶμε καί τό εὐρύτερο προηγούμενο ὑποχρεωτικό πνεῦμα πού ἐπικρατοῦσε περί τῆς λειτουργικῆς ἀνανέωσης, μεταφράσεων, καινούργιων εὐχῶν...ὅλα εἶχαν ὡς πρόσχημα τήν ἀμεσότερη προσέγγιση τῶν ἀνθρώπων. Δέν ἦταν ὅμως ἔτσι.

2) Τέσσερα χρόνια ἀπό τῆς ἱδρύσεως τοῦ Ἱδρύματος Ποιμαντικῆς Ἐπιμόρφωσης, γιατί μέσα στό χῶρο τῶν ἐκδηλώσεων δέν ὑπάρχει οὔτε μία χάρτινη εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἤ τῆς Παναγίας; Δέν εἶναι τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν; Τό ἵδρυμα διδάσκει σίγουρα Χριστό καί σεμινάρια Ποιμαντικῆς, Τελετουργικῆς, Ἐξομολογητικῆς, Διοικήσεως... ἤ δέχεται τούς ὁποιουσδήποτε ἐπισήμους φορεῖς  γιά νά μᾶς διδάξουν ἀλλότρια γνωστικά ἀντικείμενα; Βεβαίως τό δεύτερο, γιατί καί αὐτό τό ζήσαμε, ὅταν π.χ. ἔγινε ἡμερίδα ἀπό τό ΚΕΣΟ καί μεταξύ ἄλλων μᾶς ἔλεγαν πώς ¨κακά  τά ψέμματα, ὁ ὁμοφυλόφιλος γεννιέται¨!

Ἀδικήθηκε ἑπομένως ὡς πρός τούς σκοπούς ἱδρύσεώς του;

3) Ὁ π. Βασίλειος Θερμός ὅπως ἀκούσαμε μέ συγκεκριμένα δικά του λόγια, διαρκῶς προσβάλλει καί ὑποτιμᾶ τήν ἱερωσύνη καί τά τῆς λατρείας μας. Ἄν θεωρήθηκε ὅτι ἀδικήθηκε ἀπό τόν π. Σαράντη, δέν καταλαβαίνουμε τό γιατί, ἐφ᾿ ὅσον ὁ π. Σαράντης χρησιμοποίησε ἀκριβῶς τά ἴδια τά λόγια τοῦ ἐν λόγῳ ψυχιάτρου: «οἱἄνθρωποι αἰσθάνονται πρός τούς κληρικούς ὅ,τι καί πρός τά νεκροταφεῖα. Εἶναι ἱερά, προκαλοῦν φόβο καί βρίσκονται ἔξω ἀπό τή ζωή»(π. Β. Θερμοῦ, Ποιμαίνοντες μετ᾿ἐπιστήμης σ. 23).  Καί ἄν στό κάτω κάτω τῆς Γραφῆς αἰσθάνονται ἔτσι οἱ ἄνθρωποι γιά τούς κληρικούς, τότε γιατί ἔγινε καί ἐκεῖνος κληρικός;

4) Ὁ ἅγιος Πορφύριος, ἀπ᾿ ὅ, τι ἀκούσαμε, εἶπε στόν π. Ἀδαμάντιο «καλή ἡ ὁδός πού διάλεξε, ἀρκεῖ νά μή χάσει τόν Χριστό». Οἱ ψυχολόγοι καί ψυχίατροι τῶν σεμιναρίων τοῦ καλοπληρωμένου ΕΣΠΑ γιά ποιόν Χριστό μᾶς μιλοῦν; Καί ἄν τό εἶπε στόν π. Ἀδαμάντιο, αὐτό σημαίνει πώς ντέ καί καλά πρέπει ὅλοι νά γίνουμε ψυχίατροι; Μά ἐμεῖς ἐπιλέξαμε τήν ἱερωσύνη. Ἄν ἐνδιαφερόμασταν γιά τήν ψυχιατρική θά προετοιμαζόμασταν καταλλήλως μέσα ἀπό τήν ἀντίστοιχη κατεύθυνση.

Ἐν κατακλεῖδι, ἀπευθυνόμενοι στόν π.Ἀδαμάντιο, σάν ὑπεύθυνο τοῦ ὅλου προγράμματος, θερμά τόν παρακαλοῦμε πολλοί ἱερεῖς,

1. νά μαθαίνουμε περί ψυχῆς καί θεραπείας ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας,
2. ἔχοντας τήν ἐλευθερία τοῦ Χριστοῦ, νά μή θεωρούμαστε ἀντιδραστικοί ἤ φανατικοί ἤ κολλημένοι ἤ κομπλεξικοί ἤ ἀνάξιοι τῆς μοριοδοτήσεώς μας, ὅσοι δέν θέλουμε νά συμμετέχουμε  στά ἐν λόγῳ σεμινάρια.