Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014

Μητροπ.Ιω.Ζηζιούλα,"Η ΚΤΙΣΗ ΩΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ",Βιβλιοκρισία!

Μητροπ.Ιω.Ζηζιούλα,"Η ΚΤΙΣΗ ΩΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ",Βιβλιοκρισία!



Μητροπ. Περγάμου Ιωάννου Δ.Ζηζιούλα,Η κτίση ως ευχαριστία- Θεολογική προσέγγιση στο πρόβλημα της Οικολογίας,Εκδόσεις:Ακρίτας,Σειρά:44Ορθόδοξη Μαρτυρία,Έκδοση πρώτη:Δεκέμβριος 1992,σσ.123.
                 Βιβλιοκρισία του Παναγιώτη Νούνη

Το χρονικό διάστημα του 2013,ξέσπασαν,η λεγόμενες(κατά τον γράφοντα) διαδυκτιακές έριδες περί της Εξελικτικής Δημιουργίας,μεταξύ απλών παραδοσιακών πιστών θεολογούντων με μεταλαγμένους «χριστιανούς» πρώην(Γιαχβιστές,Προτεστάντες κ.α.) και νύν ετεροδόξους αιρετικούς(προπαγανδιστές της Εξελικτικής Δημιουργίας-Exeldim)!!!
Aρχηγός και κακόδοξος πατέρας της διαδυκτιακής έριδας αλλά και προπαγανδιστής αυτής της κακόδοξης θεωρίας είναι ο κ.Νικόλας Μαυρομάγουλος,διαχειριστής της Ο.Ο.Δ.Ε! ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ: http://www.oodegr.com/oode/erwtiseis/istoria1.htm
Όπως επίσης διαχειριστής της ανοήτου και ανονήτου  κακόδοξης Εξελντίμ(Exeldim)[1],
 η οποία συγκεκριμένη ιστοσελίδα έβαλε κύριο στόχο και σκοπό να συμβιβάσει τις αλήθειες της Ορθόδοξης Πατερικής Θεολογίας μας με τις διάφορες θεωρίες και απόψεις των θετικών επιστημών(;!!!)!Με άλλα και απλά λόγια,προσπαθεί ο κ.Μαυρομάγουλος να εισαγάγει και να συμβιβάσει την ουμανιστική ανθρωπολογία των θετικών επιστημών εις την Θεανθρώπινη ανθρωπολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας και Ιεράς Θεολογίας μας,ενέργεια κακόδοξη και αιρετικιά η οποία φέρει το όνομα Βαρλααμισμός ή Νεοβαρλααμισμός(από τον ουνίτη μοναχό Βαρλαάμ)!!!

   Κάποιοι θα αναρωτηθούν όμως και θα σκέφτονται,λογικά,όλα αυτά που μας προλογίζεις βρε Παναγιώτη τι σχέση έχουνε με την βιβλιοκρισία του πιο πάνω εγχειριδίου του Μητροπολίτου Ιωάννου;
Θα απαντούσα,βάση των προσωπικών μελετών και ερευνών μου ότι ο σεβασμιώτατος Περγάμου κ.Ιωάννης με τον κ.Μαυρομάγουλο έχουν σχέσεις(διότι ο δεύτερος μου το αποκάλυψε γραπτώς δημόσια μάλιστα,σε διάλογο στο προφίλ του στο FB,έχω κάνει copy  και τον διάλογο μας για τους δύσπιστους…)!
Φυσικά και σχέση προσωπική να μην έχει ο άνθρωπος με τον Μητροπολίτη κ.Ιωάννη(Ζηζιούλα),έχει έμμεση σχέση βάση των συγγραμάτων του,τα οποία προπαγανδίζει και αυτά σκόπιμα δια της Ο.Ο.Δ.Ε.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ λ.χ.:
 Παρουσιάζοντας σας όλα αυτά τα στοιχεία,θεωρούμε κατά την δικήν μας άποψη ότι καλύψαμε πέραν του μισού δρόμου της βιβλιοκρισίας μας για το εν λόγο πόνημα του σεβασμιωτάτου,διότι,το υπο κριτική εξέταση βιβλίο του είναι το μανιφέστο των μεταλαγμένων «Ορθοδόξων Χριστιανών», Συμβατιστών/Eξελντιμιστών,τουτέστιν,οπαδοί της Ζηζιουλέϊκης μεταπατερικής και στοχαστικής βαρλααμίζουσας θεολογίας(γράφε θολολογίας)!
Τους διαδυκτιακούς φυσικά φίλους και στενούς συνεργάτες του κ.Μαυρομάγουλου,
Sophia Siglitiki(κ.Σοφία Ντρέκου) https://www.facebook.com/SophiaDrekou
κ.Στέλιο Μπαφίτη https://www.facebook.com/exprotestant.sb
κ.Νώντα Αθανασιάδης https://www.facebook.com/nontas.athanasiades
  
Και ειδικά τους συνειδητούς και ορκισμένους  προπαγανδιστές(της εικονικής αλλά και πραγματικής πραγματικότητας) της Εξελικτικής Δημιουργίας ο γράφων τους αποκαλεί Μαυρομαγουλιστές ή Πιθηκομαυρομαγουλιστές,διαλέγετε και παίρνετε φίλοι/ες αγαπητοί αναγνώστες μας!Μερικά άρθρα θα βρείτε στις ετικέτες του ιστολογίου μας!

Πάμε τώρα στην καρδία του κακόδοξου αυτού βιβλίου,το οποίο,δίχασε και διχάζει συνειδήσεις απλών και αφελών πιστών έχωντας ως βάση την κριτική του καθηγητού Μέγα Λ. Φαράντου!
Αναφέρει ο κ.Φαράντος[2]: Ο κ. Ζηζιούλας θα πρέπει να θεωρείται ως κορυφαίος δεξιοτέχνης του Οικουμενισμού. Ο ίδιος επαίρεται, ότι είναι ο «εγκέφαλος» «του διαλόγου του αίσχους» με τους Παπικούς, προς «διεξαγωγήν» του οποίου επενοήθησαν, ειδικώς δια τους «ατίθασους» Ορθοδόξους, δύο επονείδιστοι «αρχαί»: να συζητηθούν εις τον «διάλογον» τούτον κατά πρώτον τα «κοινά» θέματα, εκείνα πού μας «ενώνουν», χωρίς συζήτησιν επ' αυτών και των υφισταμένων διαφορών, τα δε διαιρούντα ημάς εις το τέλος του «διαλόγου». Πλην του Λατινο-Ορθοδόξου τούτου «διαλόγου», ουδείς «οικουμενικός» διάλογος διεξήχθη ποτέ με του είδους τούτου τα δεσμά.»!!!
Παρόλ’αυτά όμως πρωτού μελετήσω την θεολογικότατη και πολύ εύστοχη κριτική του κ.Φαράντου,εντόπισα μερικά μελανά αθεολόγητα σημεία στο βιβλίο του σεβασμιωτάτου Ιωάννου(Ζηζιούλα),όπως[3]:
1)       «[…]Αλλά ο Δαρβινισμός,έχοντας ουσιαστικά κερδίσει την επιστήμη της βιολογίας,είναι ακόμη στο προσκήνιο,και η θεολογία πρέπει να κάνει την καλύτερη δυνατή χρήση του-θετικά και αρνητικά-στο θέμα της αντιμετώπισης της οικολογικής κρίσεως.[…](σ.57)».
2)       «[…]Η επιστήμη της φυσικής,όπως και της βιολογίας,ασκεί πίεση στη σύγχρονη θεολογία ζητώντας αναθεώρηση της παραδοσιακής μας θεολογίας…Αυτό,φυσικά,προϋποθέτει μία δημιουργική χρήση από την θεολογία όλων αυτών των νέων εξελίξεων της βιολογίας και της φυσικής σε συνδιασμό με όσα η χριστιανική παράδοση μπορεί να προσφέρει για τον ίδιο σκοπό.[…](σ.58)».
3)       «[…]Επίσης δίνεται η εντύπωση ότι πρίν από την άφιξη του ανθρώπου στη δημιουργία,δεν υπήρχε καθόλου ο θάνατος.Αυτή η τελευταία υπόθεση θα ήταν εντελώς αντίθετη με ολόκληρη τη βιολογική επιστήμη,και ιδιαίτερα με τη θεωρία για την εξέλιξη στη δημιουργία.Και θα ήταν,επίσης,πολύ σκληρό και παράλογο εκ μέρους του Δημιουργού να τιμωρήσει όλα τα δημιουργήματα για ότι έκανε ένα από αυτά.Αυτές οι δυσκολίες μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η θέση του Ειρηναίου,του Μαξίμου τού Ομολογητού,κ.α.,είναι η πιο σωστή από κάθε άποψη,περιλαμβανομένης και της θεωρίας της εξελίξεως.[…](σσ.117-118)».
Αυτά τα οποία εντόπισα με προβληματίζουν βαθέως διότι δυσκολεύομαι ακόμα να κατανοήσω πώς τα θετικά ή και αρνητικά σημεία του Δαρβινισμού μπορούν να γίνουν χρήση στην Ορθόδοξη Πατερική Θεολογία(;!)Ο μόνος αρμόδιος φυσικά για να δώσει την απάντηση είναι ο άγιος Περγάμου και ουδείς άλλος,διότι οι άλλοι είναι απλά τσιράκια και νεροκουβαλητές των κακοδοξιών του σεβασμιωτάτου!Υπάρχει καμία σχέση μεταξύ Πατερικής Θεολογίας και Θεανθρώπινης ανθρωπολογίας με την επιστήμη της Βιολογίας και την ουμανιστική ανθρωπολογία της που μας σερβίρει ο σεβασμιώτατος να αναμασήσουμεν αμασήτως;
Επίσης αγαπητοί μας,είναι δυνατόν επειδή ασκούν τις όποιες πιέσεις οι θετικές επιστήμες κατά της Ορθόδοξης Ιεράς Θεολογίας μας,εμείς οι παραδοσιακοί θεολογούντες a priori να ενδώσουμε στον πειρασμό και να μεταβάλουμε τις πέτρες σε ψωμιά προς βρώσιν και κατάποσιν;Κάποιοι όμως(κληρικοί και λαϊκοί) ως μη όφειλαν φλερτάρουν με αυτόν τον διαβολοειδή πειρασμό και φαίνεται ότι ενέδωσαν στην in vitro «ενίσχυση-μετάλλαξη αλλά και σύνθεση[4]»,(ενώ υπάρχουν  ανάλογοι όροι εις την βιολογία, ο γράφων τους χρωματίζει με θεολογική έννοια), της Αγιοπατερικής Θεόπνευστης Θεολογίας μας και προσχώρησαν ως νέοι εξωμότες και νεοβαρλααμιστές στην in vitro «μεταγραφή» τους στην αιρετική μεταπατερική θολολογία!Απόδειξη για όσα εκφράζουμεν είναι τα γραπτά τους,διότι verba volant scripta manent!

Απορεί όμως μαζί με όλους εμάς τους απλούς πιστούς ο σεβαστός πατέρας Βασίλειος Βολουδάκης στο σύγγραμμά του[5], για όλη αυτήν την βαρλααμίζουσα και σχιζοφρενή θεολογία και παιδεία των ημερών μας,ερωτόντας στην σ.278: «Και,ποια Παιδεία μπορούμε να διεκδικήσουμε  για ανθρωποειδείς ‘‘πιθήκους’’,αφού ο αμοραλιστής ‘‘πιθηκάνθρωπος’’ μόνο την πανουργία αναγνωρίζει για Παιδεία του,δεδομένου ότι «Παιδεία χωριζομένης αρετής πανουργία εστί» και ο ανθρωποπίθηκος θεωρεί πιά στις μέρες μας αρετή,μόνο την άλογη συμπεριφορά του;»
Και αποσαφηνίζει με πατερικό θεολογικό  λόγο κ.Φαράντος[6]: «Η αλήθεια του ευαγγελίου του Ιησού Χριστού ούτε ανάγκην έχει της θύραθεν, κοσμικής, επιστήμης, ούτε και φοβείται αυτήν. Την επιστήμην φοβείται μόνον η δεισιδαιμονία, τύπου μαγείας, θεοσοφίας, αστρολογίας κλπ., ήτις προσκρούει εις θεμελιώδεις αρχάς της λογικής και εις εγνωσμένα και αποδεδειγμένα επιστημονικά δεδομένα.»
Ως εκ τούτου δεν καταφέραμε μελετώντας το βιβλίο του Μητροπολίτου Περγάμου κ.Ιωάννου,να αντλήσουμε την Ορθοδοξοπατερική θεολογία  που αναμέναμε όπως μας παρουσιάζει στον τίτλο «Θεολογική προσέγγιση στο πρόβλημα της Οικολογίας»(;!)Αλλά ούτε κάν φάνηκε συνεπής στα προλογιζόμενα λεχθέντα του: «Η πατερική θεολογία και η Ορθόδοξη Εκκλησία έχουν δια μέσου των αιώνων διαμορφώσει και διαπλάσσει ένα ήθος και μία νοοτροπία βαθυτάτου σεβασμού προς την υλική κτίση,και αυτό ακριβώς υποχρεώνει όλους όσοι ανήκομε στην Εκκλησία αυτή να εγκύψουμε στην παράδοση μας και να διδαχθούμε από αυτήν τη σωστή στάση προς την υλική δημιουργία,που μας επιβάλλουν οι δύσκολοι,αν όχι αποκαλυπτικοί,αυτοί καιροί.(σ.13)»(;!)
Κάντε σύγκριση των 3 σημείων που σας παραθέτω πιο πάνω με αυτό το γραφθέν στον πρόλογο του και βγάλτε απλά τα συμπεράσματά σας!
   Απαντά όμως σε όλους αυτούς ο π.Βασίλειος Βολουδάκης[7]: «Δεν βλέπουν πουθενά πιθηκανθρώπους(οι ιερείς και αρχιερείς),ούτε συσχετίζουν τη συντονισμένη προσπάθεια όλων των Μ.Μ.Ε. να νεκραναστήσουν στις μέρες μας την κονιορτοποιημένη από τη σύγχρονη επιστήμη της βιολογίας και γενετικής μυθιστορηματική θεωρία του Δαρβίνου,περί της τάχα εξελίξεως των ειδών[…]!Μάλιστα,κάποιοι θεολόγοι είπαν και έγραψαν πρόσφατα πώς.η θεωρία του Δαρβίνου δεν συγκρούεται καθόλου με την Αγία Γραφή!...»
Ενώ ο σεβαστός γέρων Δαμασκηνός στην δική του κριτική για το θέμα αναφέρει με εκκλησιολογική ορθοδοξοπατερική ακρίβεια[8]: «μως, ντ κ. Ζηζιούλας ν προσπαθση ν λιεση τν σγχρονο νθρωπο εαγγελικς, κατ τν προτροπν το κ. Φαρντου, ντιθτως, τσσεται μ τ μρος του, κα, θλοντας κ. Ζηζιούλας ν διακονση τν «σγχρονο μετανεωτερικ νθρωπο», δημιουργε, τν δικ του αρετικ μετανεωτερικ θεολογα κα κκλησιολογα (βαπτισματικ, οκουμενιστικ, οκολογικ κα ποια λλη). Δηλ., πρτα διος θτει τν αυτν του κτς κκλησας, διτι ποδχεται κα διδσκει αρετικς δοξασες, κα, στν συνχεια, προσπαθντας ν διακονση λανθασμνα τν «σγχρονο νθρωπο», τν παραςρει σ βαθτερο γκρεμ
 Μερικές προτάσεις δια την αντιμετώπιση της πιο πάνω θεολογικής προβληματικής-βιβλιοκρισίας μας για το εν λόγω θέμα θίγει και ο σεβαστός δάσκαλός μας π.Θεόδωρος Ζήσης,εις το εγχειρίδιο του περι «Ορθοδοξίας και Οικολογίας»!

   Α] Όλοι θα συμφωνούν ότι αποτελεί λανθασμένη τακτική να καταπολεμούμε τις εκδηλώσεις του κακού,αφήνοντας άθικτη την αιτία και την πηγή του κακού,η οποία θα εκδηλωθεί και πάλι σε άλλο χώρο και με άλλο τρόπο.Και μεταφέροντας εμείς την προβληματική στις κακοδοξίες(κληρικών και λαϊκών),η μόνη λύση είναι η Ευαγγελική ονοματοφάνεια και όχι ο κακόδοξος αιρετικός ονοματοκρυπτισμός η κάκιστη μανία και η καλαμαρίστικη άθλια νοοτροποία πολλών να αποκρύβουν ονόματα και πράγματα για αποφυγή των τάχα μου σκανδαλισμών μερικών πιστών!
  Αναφέρει ειδικά ο π.Θεόδωρος[9] στην σ.26: «Η καλή θεραπευτική μέθοδος πρέπει να εξουδετερώνει τις αιτίες των νόσων,και η προσεγμένη πολεμική τακτική αποβλέπει στο να καταστρέψει τα ορμητήρια του αντιπάλου» 
   Πράγμα το οποίο φέρουμε ως αρχή εις το Ιστολόγιό μας,εάν θέλουμε να είμαστε επόμενοι τοις Αγίοις Πατράσιν και να ασκούμε το απλανώς θεολογείν και όχι το πλανερώς κακοδοξείν!
  Β] Συνδέοντας εμείς τώρα, όλα τα πιο πάνω, συνεχίζει ο καλός μας δάσκαλός και γράφει στο καλό εγχειρίδιό του[10]: «Η αιτία των οικολογικών καταστροφών είναι πνευματική,βρίσκεται στην προσκόλληση των ανθρώπων στα αγαθά της γής,στην πολυτελή και τρυφυλή διαβίωση,στην εγκατάλειψη του Ευαγγελικού και πατερικού τρόπου ζωής.»
Κλείνουμε με το εξής συμπέρασμα και την πάγια θέση μας αγαπητοί αδελφοί/ες, πατέρες και μητέρες, οι προτάσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας άγιε Περγάμου κ.Ιωάννη Ζ. δεν είναι φιλοσοφίζουσες,ουμανίζουσες,νεοβαρλααμίζουσες,ορθολογίζουσες,λογικές,τεχνοκρατικές και νομοθετικές,αλλά κατεξοχήν πνευματικές, Θεανθρωπιστικές!

Και ως τσομπανόσκυλα, μας εκφράζει το λατινικό λεχθέν α carne di lupo zanne di cane… και το κλασικό αcta est fabula…!!!

ΠΗΓΕΣ:

[3]  Μητροπ. Περγάμου Ιωάννου Δ.Ζηζιούλα,Η κτίση ως ευχαριστία- Θεολογική προσέγγιση στο πρόβλημα της Οικολογίας,Εκδόσεις:Ακρίτας,Σειρά:44Ορθόδοξη Μαρτυρία,Έκδοση πρώτη:Δεκέμβριος 1992,(σσ.123).
[5]  Πρωτο.Βασίλειου Βολουδάκη,Η πολιτική είναι ποιμαντική,Εκδόσεις:Θυηπόλος,Πρώτη Έκδοση 2011,(σσ.359),στο κεφάλαιο: Τί είδους Παιδεία θέλουμε;(σ.271).
[6] Μέγα Λ.Φαράντου,Οικουμενισμός ή Ορθοδοξία-Η κρίση της θεολογίας του Μητροπ. Ιω.Ζηζιούλα
http://www.egolpion.net/logikes_antifaseis.el



  [7] π.Β.Βολουδάκη,Η πολιτική,ένθ’ανωτ.,σ.279.
[8]  γ.Δαμασκηνού Αγιορείτου, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΕΙΣ ΤΟ ΑΡΘΡΟΝ ΤΟΥ Κ. ΜΕΓΑ ΦΑΡΑΝΤΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟΝ «ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ Ή ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ; - Η ΚΡΙΣΙΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝ. ΖΗΖΙΟΥΛΑ»
ΚΑΙ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΣ, ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ


[9] Πρωτ.Θεόδωρος Ζήσης,Ορθοδοξία και Οικολογία,Εκδόσεις Βρυέννιος,Σειρά:Καιρός,Θεσσα-λονίκη 1994,σσ.59.
[10]Τού αυτού,αυτόθι,σ.26.

Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2014

Οι επτά σωματικές πράξεις της Μετάνοιας !

Οι επτά σωματικές πράξεις της Μετάνοιας !

 Απόσπασμα από το βιβλίο "Άσκηση' του Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού


Στην πρακτική των Πατέρων, που αναλύουμε αναφέρονται επτά σωματικές πράξεις στις οποίες στηρίζονται οι τρόποι και τα έργα της μετάνοιας.

 Ως πρώτη πράξη στη μετάνοια οι Πατέρες τοποθετούν την η σ υ χ ί α. Είναι η απερίσπαστη διαγωγή. Η απομάκρυνση από τα αίτια, που δημιουργούν τις αφορμές της πτώσης και της ήττας, ειδικά σε όσους είναι ασθενείς χαρακτήρες, αλλά και από αυτόν τον "ὡς λέοντα περιπατοῡντα καί ζητοῡντα νά μάς καταπιή" (' Πέτρ. ε' 8). Με την ησυχία απέχει ο αγωνιστής από τη μάταιη και άσκοπη μέριμνα και του επιτρέπεται αν θέλει να στρέψει τη σκέψη και ασχολία του προς το Θεό, απ΄όπου φωτιζόμενος από τη θεία Χάρη ανακαλύπτει τον εαυτό του, που είναι απαραίτητο καθήκον. 

Δεύτερη πράξη θεωρείται η ν η σ τ ε ί α.
Με αυτήν καταβάλλεται και δεσμεύεται ένας από τους γίγαντες της διαστροφής - η γαστριμαργία - ο ακαταγώνιστος σύμμαχος της φύσης και του διαβόλου. Με αυτήν αιχμαλωτίζει ο τελευταίος τα πλείστα των θυμάτων του. Το πόσο απαραίτητη είναι αυτή η πράξη το απέδειξε ο Κύριος μας, όταν ανέλαβε με την παρουσία του την ανάπλασή μας, μετά το θείο βάπτισμα στον Ιορδάνη. Ποιος τώρα μπορεί να αμφισβητήσει το βάθρο αυτό της μετανοίας, της ανάπλασης, της ανάστασης, της σωτηρίας; Εάν ο αναμάρτητος και απαθής νηστεύει - και μάλιστα παρατεταμένα - ποιος θα προφασιστεί αδυναμία ή άρνηση; Αφήνω και την άσκηση της δίψας που οι έμπειροι της εγκρατείας προβάλλουν ως άριστο άθλημα κατά των παράλογων ορέξεων. 

Την α γ ρ υ π ν ί α, ως τρίτη πράξη, συνιστούν οι Πατέρες. Είναι το αποτελεσματικότερο μέσο φωτισμού του νου και γεννήτρια της προσευχής. Ο κόρος της υπνηλίας υποβιβάζει άμεσα τη διαύγεια του νου. Μειώνεται η διανοητική ικανότητα της λογικής φύσης να συγκρίνει, διακρίνει, επιλέξει και εφαρμόσει όσα η νόμιμη άσκηση απαιτεί. Η αγρυπνία, ως μέσο της φίλης των Πατέρων μας φιλοπονίας, πάντοτε προηγείτο στους ασκητικούς αγώνες. Και είναι γνωστή η υπερβολική άσκηση των Πατέρων στην αγρυπνία. Επέμεναν στα πολλαπλά οφέλη αυτής της αρετής, επειδή συντελούσε άριστα στη διανοητική εργασία από την οποία εξαρτώνται όλα εφ΄όσον "νοῡς ορᾶ καί νοῦς ακούει" και εκλέγει και εκτελεί. 

Τέταρτη και πέμπτη πράξη τοποθετούν οι Πατέρες την π ρ ο σ ε υ χ ή και την ψ α λ μ ω δ ί α. Πράγματι διαιρούσαν την εργασία της προσευχής σε δύο τρόπους, που επικρατούν στην τόσο σημαντική αυτή παναρετή. Στο όνομα της προσευχής χάραξαν την έννοια της εσωστρέφειας και ειδικά της "κατά μόνας" προς το Θεό συνομιλίας. Εκεί ο καθένας επιρρίπτει τον εαυτό του μπροστά στη θεία ευσπλαχνία και αγαθότητα και με επίμονη εξομολόγηση, δέηση, ικεσία, παράκληση ή και ευχαριστία αναφέρει τον πόνο και τον πόθο του προς "τόν δυνάμενον σῴζειν" Χριστό, το Θεό μας. Η ψ α λ μ ω δ ί α χρησιμοποιείται στις ομαδικές συναθροίσεις των πιστών. Με την υμνολογία επιτελείται εορταστικότερα η κοινή προσευχή και αυτό είναι περισσότερο αποδεκτό και εφαρμόσιμο από το λαό.

 Έκτη πράξη θεωρούν οι Πατέρες την α ν ά γ ν ω σ η και μελέτη λόγων και παραγγελμάτων που μας κατευθύνουν στην εν Χριστώ πνευματική μας ζωή. Ο λόγος τους Κυρίου μας "ὁ ἔχων τάς ἐντολάς μου" αυτό σημαίνει: Να μάθει και να κατανοήσει τις εντολές μου το θέλημά μου και μετά να γίνει τηρητής (τηρών αυτάς). Και αυτός "ἐστιν ό ἀγαπῶν με". Στο Μωσαϊκό νόμο απαιτητικότερα διέταζε ο Θεός τη μελέτη του θελήματός του και την ενασχόληση με αυτό για να μη παραλείπεται, ως καθήκον, η ακριβής τήρηση και εφαρμογή του. "Ἐν τῷ νόμῳ αὐτοῦ μελετήσει ἡμέρας καί νυκτός" (Ψαλμ α' 2). Μια από τις σπουδαιότερες φροντίδες αυτού που θέλει να απαλλαγεί από τη λύσσα του "ὠρυομένου ὡς λέοντος" εναντίον μας, κατά τον Παύλο, είναι το να "μή ἀγνοώμεν τά νοήματα αὐτοῦ" (πρβλ Β' Πετρ. α' 21). Επειδή οι φίλοι και δούλοι του Θεού «οὐκ ἰδίῳ θελήματι ἀλλά Πνεύματι Ἁγίῳ φερόμενοι ἐλάλησαν καί ἔγραψαν» (πρβλ Β' Πετρ. α' 21), είναι πλέον καθήκον η μελέτη και έρευνα των λόγων και των συγγραφών τους προς πλήρη διαφώτιση και μάθηση του αόρατου πολέμου που ασίγαστα διεξάγουμε.

 Έβδομη πράξη θεωρούν οι Πατέρες την ε π ε ρ ώ τ η σ η τ ω ν ε μ π ε ί ρ ω ν για κάθε λόγο και πράξη. Με αυτόν τον τρόπο επισφραγίζεται το ταπεινό φρόνημα. Απουσιάζει ή αυταρέσκεια και η απειρία. "Τοῖς ταπεινοῖς" δίνει ο Κύριος το φωτισμό και τη Χάρη του. Το τέλος όλης αυτής της προσπάθειας και ετοιμασίας είναι η υπομονή, ώστε "μήτε θαρρεῖν, μήτε ἀπογιγνώσκειν" απ' όσα συνήθως συμβαίνουν είτε χαροποιά είτε επίπονα.