ΚΟΛΛΥΒΑΔΕΣ

   Ο 18ο αιώνας ήταν μια περίοδος  σταθμός στην πορεία του Έθνους μας. Ήδη ζούσαμε σχεδόν  400 χρόνια της Τουρκοκρατίας και το ποτήρι των δεινών είχε ξεχειλίσει  και έσταζε κυριολεκτικά αίμα ελληνικό από τις ταπεινώσεις, τους διωγμούς , τις σφαγές, τον βίαιο εξισλαμισμό και όλα όσα επακολουθούν μια σκλαβιά σε ένα λαό αλλόθρησκο  απολίτιστο με πολεμοχαρή και βαρβαρική διάθεση.Το χειρότερο όμως ήταν ότι το έθνος μας απειλούνταν και από ένα χειρότερο κακό, την πνευματική νέκρωση και κατά συνέπεια την ολοκληρωτική εξαφάνιση από την ιστορία, διότι εξαιτίας των παραπάνω αιτιών που αναφέραμε είχε κυριαρχήσει στο βασανισμένο γένος μας η ημιμάθεια και η αγραμματοσύνη,  σε πολλές περιοχές οι ορθόδοξοι Έλληνες δεν είχαν την ευχέρεια να τελούν απρόσκοπτα την λατρεία τους η αυτό γινόταν το πολύ μια με 2 φορές το χρόνο. Ο αγώνας για επιβίωση από τον δυνάστη και η λησμονιά που φέρνει ο χρόνος σε καιρούς  δύσκολους έκαναν τον Έλληνα  Ευάλωτο  που να ξεχνά πατρίδα και θρησκεία στις πιέσεις των Οθωμανών κατακτητών από την μία και θύμα των αιρετικών διδασκαλιών από τους Καθολικούς και Προτεστάντες που με την άδεια των Τούρκων αλώνιζαν την ελληνική επικράτεια εκείνη την περίοδο.
      Ο Πανάγαθος και Πολυεύσπλαχνος Θεός   ο Σταυρωθείς και Αναστάς για την σωτηρία μας από άπειρη αγάπη για τον άνθρωπο δεν υπήρχε περίπτωση να μας άφηνε έρμαια στην επιβουλή  μιας άτυχης και ζοφερής ιστορικής συγκυρίας. Αναδεικνύει λοιπόν από το περιβόλι της Εκκλησίας αγιασμένους άνδρες που ως άνθη ευλογημένα και ευωδιαστά κάρπισαν έργα θεάρεστα και αύξησαν το τάλαντο τους. Αυτούς στέλνει Ο Θεός στο γένος μας για το παρηγορήσουν ,να το νουθετήσουν , να το παιδεύσουν , να το μορφώσουν, να το αφυπνίσουν , να το επιπλήξουν πνευματικά αν χρειαστεί για να το οδηγήσουν στην λησμονημένη οδό της ορθοδοξίας και στην εθνική αυτοσυνειδησία. Οι δυσκολίες πολλές αφενός το άγρυπνο βλέμμα του κατακτητή αφετέρου η τραχύτητα στις ψυχές των ανθρώπων. Από τη μία εξωτερικοί εχθροί με την δυτική προπαγάνδα που ως λύκοι έτοιμοι να κατασπαράξουν τις ψυχές των ελλήνων ορθοδόξων ,  από την άλλη εσωτερικοί εχθροί εντός του Έθνους μας που με επιμονή στον εγωισμό και τα συμφέροντά τους, τούς ειρωνευόταν και τους διώκανε για να σιγήσουν και να αφήσουν τον λαό στην  άγνοια και στην απώλεια.
     Το έργο τιτάνιο, πώς να αναστηθεί ένας λαός που ήταν αλειτούργητος, αλιβάνιστος με ηθικό πεσμένο χωρίς ελπίδα και μέλλον και ταυτόχρονα τόσα προσκόμματα και κίνδυνο της ζωής τους ακόμα υφίστατο;Τους περιέπαιζαν και τους λέγανε κοροϊδευτικά «ΚΟΛΛΥΒΑΔΕΣ»  διότι συν τοις άλλοις επεσήμαναν το λειτουργικό ατόπημα της τέλεσης μνημόσυνου με κόλλυβα στην Δεσποτική και Αναστάσιμη ημέρα της Κυριακής αντί του Σαββάτου. Με γνώμονα την Παράδοση της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας  που  όχι απλώς σπουδάσανε αλλά ζούσανε στην καθημερινότητά τους  νουθετούσαν στα νάματα της Ορθοδοξίας και της Ορθοπραξίας στα λειτουργικά και όχι μόνο δρώμενα

    Χαρακτηριστικά σημεία της διδασκαλίας τους η ωφέλεια από την συνεχή Θεία Μετάληψη και όχι εθιμικά μία φορά το χρόνο για το καλό που λέμε…. Η μετάνοια, η εξομολόγηση η μετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας μας συνειδητά με τελετουργική ιεροπραξία Η μελέτη της διδασκαλίας των Αγίων πατέρων της Βυζαντινής περιόδου ιδιαίτερα. Προς  τον σκοπό τούτο σύνταξαν πλειάδα ψυχωφελών βιβλίων που περιέχουν την διδαχή τους και τα διασώσανε από την λησμονιά του χρόνου.Και φυσικά όπως αναφέραμε και πριν η επισήμανση του αναστάσιμου χαρακτήρα της Κυριακής και της ορθής τέλεσης μνημόσυνων ημέρα Σάββατο που είναι ημέρα λειτουργικής μνημόνευσης για τους κεκοιμημένους μας σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση.
   Έτσι το όνομα «Κολλυβάς »έγινε συνώνυμο του Ορθόδοξου Ποιμένα που μάχεται για την διατήρηση και βίωση της  Ορθοδοξίας για την σωτηρία  του ποιμνίου του και αυτό γιατί πρεσβεύανε την αλήθεια του Χριστού. Ακόμα και όταν η Πατρίδα μας ελευθερώθηκε με άγρυπνο βλέμμα αγωνίστηκαν ώστε να μην λοξοδρομήσει το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος και οι πολίτες του στην άθεη φιλοσοφία του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού που θεοποιούσε την επιστημοσύνη , τον ορθό λόγο και ήθελε την θρησκεία στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής και επιζητούσε την πλήρη εξαφάνισή της έτσι τους συναντούμε και το 19ο αιώνα και τον 20ο και μέχρι τις μέρες μας ακόμα διότι οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι είναι διαρκώς παρόντες στην ιστορική πορεία του Έθνους μας. Ας αναφέρουμε μερικούς από Αυτούς ενδεικτικά: Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης, Άγιος Μακάριος ο Νοταράς, Άγιος Αθανάσιος Πάριος, Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης, Ο όσιος Παΐσιος Βελιτσκόφσκι, Ο άγιος Νήφων ο Χίος, Ο όσιος Άνθιμος ο εν Αστυπαλαία, Ο άγιος Σάββας ο εν Καλύμνω, Ο άγιος Παΐσιος-Παναγής Μπασιάς, Ο άγιος Νικόλαος παπα Πλανάς, Άγιος Νεκτάριος και πολλοί άλλοι ακόμα.. τον Κολλυβαδικό τρόπο ζωής με τον λόγο και την τέχνη τους ανέδειξαν ο Παπαδιαμάντης, Ο Μωραϊτίδης, Ο Φώτης Κόντογλου!
   Στην συνείδηση της Εκκλησίας καταχωρήθηκαν στο αγιολόγιο Της  ως Όσιοι και Θεοφόροι Κολλυβάδες Πατέρες των Οποίων την μνήμη εορτάζουμε σήμερα Σαββάτο της Διακαινησίμου. Αιτούμεθα τις Άγιες πρεσβείες τους στους δύσκολους και χαλεπούς καιρούς που ζούμε με πολλές υλικές μα προπαντός πνευματικές προκλήσεις .

Δημήτριος Τζαφέρης

Θεολόγος.

Η ομιλία αυτή εκφωνήθηκε το Σάββατο της Διακαινησίμου  21 Απριλίου 2012 ημέρα μνήμης των Αγίων Κολλυβάδων Πατέρων κατά την διάρκεια της Θ.Λειτουργίας.